Nasz Patron

Tadeusz Żeleński, pseudonim Boy, urodził się 21 grudnia 1874 roku w Warszawie, zamordowany przez Niemców w lipcu 1941 roku we Lwowie. Krytyk literacki i teatralny, tłumacz, publicysta.

Syn kompozytora Władysława, cioteczny brat poety K. Tetmajera, od;najmłodszych lat związany był ze środowiskiem artystycznym. Po ukończeniu gimnazjum w Krakowie studiował w latach 1892-1900 medycynę na Uniwersytecie Jagiellońskim.

Debiutował w 1895 roku jako poeta, ogłaszając w tygodniku "Świat" cykl sonetów, w ostatnich latach XIX wieku obracał się w otoczeniu S.Przybyszewskiego. W latach 1901-1906 pracował jako lekarz
i publikował prace naukowe z zakresu pediatrii, podtrzymując nadal związki ze środowiskiem krakowskich artystów. Od 1906 roku występował jako współautor programów kabaretowych „Zielony Balonik”. Do zakończenia I wojny światowej był lekarzem kolejowym
(w 1915 roku zmobilizowany do armii austriackiej), przekładając jednocześnie literaturę francuską na język ojczysty. W uznaniu zasług na tym polu odznaczony został w 1914 roku palmami Akademii Francuskiej (za przekład Moliera) i 1922 roku Krzyżem Kawalerskim Legii Honorowej. W 1919 roku rozpoczął pracę recenzenta teatralnego, którą kontynuował do końca życia.

Od 1922 roku mieszkał w Warszawie, zajmując się wyłącznie pracą literacką i wygłaszaniem odczytów w całym kraju. Parokrotnie wyjeżdżał do Francji. W sezonie 1923-1924 był kierownikiem literackim Teatru Polskiego. Współpracował stale jako recenzent teatralny, felietonista, publicysta i autor szkiców literackich z "Kurierem Porannym", "Ilustrowanym Kurierem Codziennym", "Wiadomościami Literackimi". W 1928 roku otrzymał (wspólnie z W. Borowym i K. Irzykowskim) nagrodę Polskiego Towarzystwa Wydawców dla krytyków literackich, a w 1933 roku nagrodę literacką miasta Warszawy. W tym samym roku został członkiem Polskiej Akademii Literatury.

W latach trzydziestych działał na rzecz organizacji poradni świadomego macierzyństwa i prowadził kampanię publicystyczną w tej sprawie. Współpracował przy założeniu instytucji Młody Teatr dla popierania rodzimej twórczości dramatycznej. Po wybuchu II wojny światowej znalazł się we Lwowie, gdzie objął katedrę historii literatury francuskiej na uniwersytecie i współpracował z czasopismami założonymi przez lewicowe środowisko literackie.

Po zajęciu Lwowa przez wojska hitlerowskie w 1941 roku został aresztowany i wraz z innymi przedstawicielami polskiej inteligencji rozstrzelany na stokach Kadeckiej Góry.